Το ΕΣΠ είναι μία ΜΚΟ η οποία δραστηριοποιείται από το 1989 στο χώρο του ασύλου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Πρόκειται για Σωματείο αναγνωρισμένο ως Ειδικώς Φιλανθρωπικό. Το ΕΣΠ περιλαμβάνεται στα Μητρώα των αρμόδιων Υπουργείων, έχει Συμβουλευτική Ιδιότητα στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ (ECOSOC), είναι επιχειρησιακός εταίρος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για Πρόσφυγες και Εξόριστους (ECRE), μέλος του Ευρωπαϊκού Προγράμματος για τα Παιδιά που έχουν Χωριστεί από τις οικογένειες τους (SCEP) και συμμετέχει στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ).

Το ΕΣΠ καθημερινά υποδέχεται και παρέχει δωρεάν νομικές και κοινωνικές συμβουλές και υπηρεσίες σε αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και σε ανθρώπους που προέρχονται από τρίτες χώρες και δικαιούνται διεθνή προστασία με απώτερο στόχο τόσο την προστασία όσο και την ομαλή ένταξή τους. Ειδικό βάρος δίδεται στις πιο ευάλωτες περιπτώσεις, όπως είναι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, τα θύματα trafficking, κ.ά. Στην Οργάνωση απασχολούνται δικηγόροι, κοινωνικοί λειτουργοί, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, διερμηνείς και διοικητικό προσωπικό ενώ οι δράσεις του ΕΣΠ λαμβάνουν χώρα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τον Έβρο (Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη, Ροδόπη) αλλά και σε κάθε σημείο εισόδου στην Ελλάδα όταν υπάρχουν μαζικές αφίξεις ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας.

Οι Υπηρεσίες του ΕΣΠ:

- Η Υπηρεσία Αρχικής Υποδοχής και Διερμηνέων υποδέχεται τους ανθρώπους που έρχονται στο ΕΣΠ με διάφορα αιτήματα, από την απλή ενημέρωση για τα δικαιώματά τους μέχρι την ανάγκη νομικής εκπροσώπησης ή την προετοιμασία και στήριξη κατά τη διαδικασία υποβολής του αιτήματός τους για άσυλο, εύρεση δουλειάς, στέγαση κλπ.

- Η Νομική Υπηρεσία ενημερώνει για τα δικαιώματα αλλά και για τη διαδικασία αναγνώρισης του προσφυγικού καθεστώτος, ενώ παράλληλα μάχεται για την πρόσβαση στη διαδικασία αυτή βοηθώντας τους εξυπηρετούμενους να υποβάλουν το αίτημά τους στην αρμόδια υπηρεσία, βοηθάει στην προετοιμασία για τη συνέντευξη αναγνώρισης του προσφυγικού  καθεστώτος, κάνει προσφυγές κατά απορριπτικών αποφάσεων, αποφυλακίζει ανθρώπους που κρατούνται παράνομα, εκπροσωπεί στα δικαστήρια, κλπ.

- Η Κοινωνική Υπηρεσία ασχολείται κυρίως με ενταξιακά ζητήματα που αφορούν τους αιτούντες άσυλο, τους πρόσφυγες και τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας που βρίσκονται στη χώρα μας (στέγαση, εύρεση εργασίας, ένταξη στην τοπική κοινωνία μέσω μαθημάτων ελληνικής γλώσσας, απασχόληση και υποστηρικτική διδασκαλία, κλπ). Στο πλαίσιο της Κοινωνικής Υπηρεσίας του ΕΣΠ λειτουργεί και το Κέντρο Προώθησης της Ένταξης αιτούντων άσυλο και προσφύγων, η Πυξίδα.

Η Πυξίδα

Η Πυξίδα, κέντρο πληροφόρησης απευθυνόμενο στους πρόσφυγες, τους αιτούντες άσυλο και όσους δικαιούνται διεθνή προστασία στη χώρα μας, αλλά και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινότητας, οργανώνει και υλοποιεί διάφορες πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες όπως μαθήματα ελληνικής γλώσσας, αγγλικών, Η/Υ, ενισχυτική διδασκαλία κ.ά., ενώ ταυτόχρονα προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής και καθοδήγησης. Πρωταρχικός στόχος της Πυξίδας είναι η διευκόλυνση της αρμονικής ένταξης των προσφύγων στην κοινότητα στην οποία ζουν και εργάζονται ώστε να καταπολεμηθούν τα φαινόμενα αποκλεισμού και απομόνωσής τους.

Οι δραστηριότητες της Πυξίδας απευθύνονται κυρίως σε παιδιά και εφήβους, βοηθώντας τα να αντιμετωπίσουν μεταξύ άλλων και τις απαιτήσεις του Ελληνικού Σχολείου και του ευρύτερου εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να μην διακόπτουν πρόωρα την εκπαίδευσή τους. Είναι ένας χώρος όπου καλλιεργούν τα ταλέντα τους, ευρύνουν τους ορίζοντές των γνώσεών τους και βάζουν γερά θεμέλια για το μέλλον τους.

Το κέντρο της Πυξίδας προσφέρει μαθήματα μουσικής, μαθήματα επιπλέων ξένων γλωσσών, αθλητικά και πολιτιστικά δρώμενα και άλλα, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Ταυτόχρονα, ενθαρρύνει την εμπλοκή της τοπικής κοινότητας αξιοποιώντας τις υπάρχουσες δομές αλλά και τη βοήθεια όλων και έτσι δημιουργείται ένα σημαντικό υποστηρικτικό δίκτυο από άτομα και τοπικούς φορείς, δίκτυο το οποίο παρέχει σημαντική στήριξη για τους πρόσφυγες.